بررسی و سنجش میزان ناب بودن صنایع برق و الکترونیک استان گیلان با رویکرد مدل تعالی سازمانی efqm و تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره

چکیده در دنیای تجاری امروز تنها شرکت هایی باقی می مانند که به طور همزمان بهره وری و کیفیت خود را افزایش و هزینه های خود را کاهش دهند. بی شک به کارگیری رویکردی که طی آن در هر مرحله از فرآیند تولید بر ارزش افزوده محصول نهایی افزوده شود، دغدغه اصلی این سازمان ها است. در این راستا تولید ناب به عنوان یک ابزار کاربردی جهت بهبود سطح کیفی محصولات در ادبیات مدیریت معرفی شده است. علی رغم غنای مطالعاتی و کاربردی تولید ناب، کماکان به کارگیری موثر و کارآمد این نظام با چالش ها و مشکلاتی مواجه می باشد. به نظر می رسد ریشه برخی از این چالش ها در عدم ارزیابی و بررسی تولید ناب در شرکتهای تولیدی می باشد. این تحقیق درصدد است تا در طی مراحلی به طور دقیق درجه نابی صنایع تولیدی را ارزیابی و بررسی نماید. در این تحقیق ابتدا از ادبیات تحقیق تولید ناب به ویژه از مدل های موجود در این زمینه استفاده شده و ابزارها و مؤلفه های نابی استخراج گردیدند. سپس با توجه به اجرای تحقیق در صنایع تولیدی پیوسته مؤلفه هایی که در این صنایع کاربرد دارند انتخاب گردید و یک مدل سلسله مراتبی با قابلیت سنجش درجه نابی ارائه شد و ابعاد و عناصر آن تعریف شدند. در گام بعد از مدل تعالی سازمانی efqm و تکنیک های madm جهت الویت بندی و امتیاز دهی مؤلفه های مذکور استفاده شد تا بتوان درجه نابی صنایع تولیدی را به صورت کمی ارزیابی کرد و صنایع تولیدی را بر اساس درجه نابی رتیه بندی نمود. سپس به دلیل اهمیت و بنیادی بودن صنایع برق و الکترونیک در کشور و عدم انجام پژوهش های زیادی در این زمینه، صنایع برق و الکترونیک استان گیلان به عنوان جامعه نمونه انتخاب شده و تحقیق انجام شده در این جامعه پیاده سازی و اجرا گردید. ضمن این پیاده سازی، درجه نابی صنایع برق و الکترونیک استان گیلان ارزیابی شده و شرکت های فعال در این حوزه از این حیث رتبه بندی شدند. در انتها، برای بهبود درجه نابی صنایع تولیدی و برای تحقیقات آتی در این زمینه راهکارها و پیشنهاداتی ارائه شد. نتایج به دست آمده از پژوهش حاکی از این است که در بین صنایع برق و الکترونیک استان گیلان، اکثر کارخانه های فعال در حال گذار به نابی می باشند و تعدادی در حال گذر یا خروج از شرکتهای سنتی هستند. در این بین هیچ یک از کارخانه ها در طبقه شرکت های تولید کننده ناب قرار ندارند. در انتها برای ناب شدن کارخانه های مذکور راهکار هایی ارائه شد.